මාස පහක් තුළ නවීන රසායනික ගොවිතැන දෙවැනි වරටත් පරාදයි!

සේනා වසංගතයක් බවට පත් වීම

රසායනික ගොවිතැන ඔස්සේ

ගොවි බිමට හිතකර සත්ව ප‍්‍රජාව 

විනාශවී යාමේ ප‍්‍රතිඵලයක්

 (ක‍්‍රිෂ්ණ විජේබණ්ඩාර)

‘කියන කියන මැහි තෙල් ජාති ගෙනල්ලා මාරු කරමින් ගැහුවා. ඒත් මේක මර්දනය වෙන්නේ නෑ. මිනිස්සු මේවා කළේ බඩ ඉරිඟු කැපුවා ම සල්ලි පියවන පොරොන්දුව පිට බැංකුවලට, ගමේ කඩවලට ණය වෙලයි. දැන් අපට කරකියා ගන්න දෙයක් නෑ. සේරම විනාශයි’, මොණරාගල දිස්ත‍්‍රික්කයට අයත් සියඹලාණ්ඩුවේ, කොටාගොඩ, සද්ධාතිස්ස ගොවි සංවිධානයේ සභාපති එම්. ලලිත් සල්ගාදු මහතා පැවසුවේ මහත් කලකිරීමෙනි!

ඔහු මෙසේ පැවසුවේ, ‘සේනා දළඹු වසංගතය’ සම්බන්ධයෙන් අලූත් තොරතුරු විමසීම පිණිස, ඉකුත් 20 වැනි දා ලියුම්කරු කළ දුරකතන  විමසුමට පිළිතුරු දෙමිනි.

‘මේ දැනුත් කීප දෙනෙක් මගේ කඬේ ළඟට ඇවිල්ලා ණයවලින් සහන ඉල්ලලා ලියුම් ලියනවා’, ඔහු කීවේ ය.

දැනට මාස හතරක පමණ කාලයක සිට රටපුරා පැතිර යමින් තිබෙන සේනා දළඹුවා මර්දනය කිරීම සඳහා, කෘෂිකර්ම දෙපාර්තමේන්තුව ඉදිරිපත් කළ විසඳුම වූයේ ‘රසායනික මැහි තෙල් සාත්තුවකි’. ඒ සඳහා කාණ්ඩ තුනක් යටතේ කෘති‍්‍රිම රසායනික කෘමිනාශක වර්ග 12ක් නිර්දේශකර තිබුණි. දළඹුවාගේ ගහණයේ හැටියට දින හතෙන් හතට ඒවා යෙදිය යුතු ය. එහෙත් රසායනික මැහි තෙල් සාත්තුවෙන් තම බඩ ඉරිඟු වගාවන්ට එල්ල වුණු සේනා දළඹු ප‍්‍රහාරය නවත්වා ගන්නට නො හැකිවූ බව, ඉකුත් සති අන්තයේ ද උතුරු මැද වයඹ සහ පහළ ඌව ආදී පෙදෙස්වල ගොවීහු මැසිවිලි නැගූහ. රසායනික මැහි තෙල් සාත්තුව ඔස්සේ දළඹුවා මර්දනය වෙනවා යයි විශ්වාස කෙරුණ ද, ඇත්තට ම සිදුව තිබුණේ උන් තවදුරටත් ව්‍යාප්තවී උක්, කුරක්කන්, එළවළු සහ වී වගාවන් පවා ආක‍්‍රමණයකර තිබීමයි!

සේනා දළඹු මර්දනය පිණිස කෘෂිකර්ම බලධාරීන් ඉදිරිපත් කළ ‘රසායනික මැහි තෙල් සාත්තුව අසාර්ථක වූවා ය’ යන්න, ‘යටි පෙළ අරුත්’ දනවන පුවතකි. එහි තේරුම, රසායනික ගොවිතැන හිස් මුදුනින් තබා ගත් නවීන කෘෂි තාක්ෂණය මාස පහක් වැනි කෙටි කාලයක් තුළ දෙවැනි වරටත් පරාජය වූවා ය යන්නයි!

මෑත භාගයේ නවීන රසායනික ගොවිතැන මුල්වරට පරාජය වූයේ ඉකුත් යල කන්නයේ ය. එනම්, 2018 වසරේ අගෝස්තු-සැප්තැම්බර් මාසවල පොළොන්නරුව දිස්ත‍්‍රික්කයට එළඹි මහා දුඹුරු පැල කීඩෑ වසංගතයේ දී ය. එහි දී කෘෂිකර්ම දෙපාර්තමේන්තු නිලධාරීන් නිර්දේශ කළ රසායනික මැහි තෙල් සංයෝග එකක්වත් වැඩ කළේ නැත. ගොවීන් පොට බේරා ගත්තේ කොහොඹ කොල සාරය. එළ ගව මුත‍්‍රා සහ භූමිතෙල්  ආදී තම තමන් දන්නා දේශීය උපක‍්‍රම භාවිතා කිරීමෙනි. දැනුදු සේනා දළඹුවා මර්දනය කිරීම සඳහා සාර්ථකවී තිබෙනුයේ, පරිසරවේදී තිලක් කන්දේගම මහතා රටට ඉදිරිපත් කළ දහයියා අළු යෙදීමේ උපක‍්‍රමය පමණකි. එයින් උන්ගේ බිත්තර විනාශ වන බව ගොවීහු කියති.

ලංකාවට මෙන්ම ලෝකයට ද නවීන රසායනික කෘෂිකර්මාන්තය පතිත කෙරුණේ, 1960 වසරේ පටන් ක‍්‍රියාත්මක කෙරුණු ‘හරිත විප්ලව ක‍්‍රියාදාමය’ ඔස්සේ ය. හරිත විප්ලවයට දැන් වසර පනස් නමයකි. යම් පළිබෝධක කෘමි ගහණයක් වසංගත තත්ත්වයට පත් වූ විට, නවීන රසායනික ගොවිතැනෙහි එන විධික‍්‍රම මගින් එය මර්දනය කළ නො හැකි බව, වසර පනස් නමයකට පසුව වුව, දැන් ඔප්පු වෙමින් තිබේ. සේනා දළඹුවා, රසායනික මැහි තෙල් සාත්තුවලින් මර්දනය කරන්නට බැරි ගොවි බිම්වලින් මතු කෙරෙන සත්‍යය එයයි!

‘සේනා දළඹුවා’ මුලින් ම වාර්තා වූයේ ඉකුත් 2018 වසරේ අගෝස්තු මාසයේ අම්පාර දිස්ත‍්‍රික්කයෙනි. ඉන් පසුව උන්, බඩ ඉරිඟු ඇතුළු ආහාර භෝග වගාවන්ට මහත් හානිදායක වසංගතයක් ලෙස අතිශයින් ම ආක‍්‍රමණශීලී ලෙස වේගයෙන් පැතිර යන්නේ ය. දැන් මුළු රට ම පාහේ එයින් නො සන්සුන්ව සිටිනු පෙනෙයි!

ලියුම්කරුට වැටහෙන ආකාරයට, මෙය උන්හිටි ගමන් හටගත් විනාශයක් නොවේ. ලංකාවේ කෘෂිකාර්මික භූමි භාග, දීර්ඝ කාලයක් තිස්සේ වස විස සහිත නවීන  රසායනික ගොවිතැනට නිරාවරණය වීම නිසා  නිර්මාණය වුණු තත්ත්වයකි. සේනා දළඹුවා මෙතෙක් කල් ලංකාවේ සිටි එකෙක් නොවේ. උන් විදේශයකින් පැමිණි බව සහතික ය. මෙහි දී පැන නගින ලොකුම ගැටලූව වන්නේ, අපේ ගොවි පරිසරයට ද, රසායනික මැහි තෙල් සාත්තුවලට ද උන් පාලනයකර ගත නො හැකි වුයේ මන් ද? යන කාරණයයි!

‘අපි කෘෂිකර්ම නිලධාරීන් කියාපු කෘමිනාශක සේරම ගැහුවා. ඒත් කිසි ම ප‍්‍රතිඵලයක් අත් වූයේ නෑ. ලොකු දළඹුවාට බේත් ගැහුවාම, ඌ ටිකක් වෙලා නිසොල්මන්ව ඉන්නවා. ඊට පස්සේ ඇඟට උරාපු බේත්ටික කටින් වමාරනවා. ඒක කළාම ඌ ආයෙමත් පියවි තත්ත්වෙට පත් වෙනවා. උන් මැරෙන්නේ නෑ’, තමන් ලැබූ අත්දැකීම් ගැන මෙසේ කියන්නේ, බදුල්ල දිස්ත‍්‍රික්කයේ, බිබිල, ඇකිරියන්කුඹුර, අරාව පදිංචි ආර්. බී. තුසිත නාමල් සංජීව (රිදීමාලියැද්ද ජන අයිතීන් සුරැුකීමේ සංවිධානය) මහතා ය.

දළඹුවන්, පණුවන්, සලබයන් සහ මැසි වර්ග යනු අපේ ගොවිබිම්වල හමුවන සුලභ පළිබෝධකයන් ය. හරිත විප්ලවය එන්නට පෙර  උන් මර්දනය කිරීම පිණිස දේශීය උපක‍්‍රම භාවිතා කෙරිණි. එහෙත් දැන් උන් මර්දනය කරන්නේ කෘත‍්‍රිම කෘෂි රසායනවලිනි.

වැඩි දෙනෙකු ගණන් නො ගත්ත ද, එවන් පළිබෝධකයන් මර්දනය කිරීම සඳහා ගොවි බිම් ආශ‍්‍රිත පරිසරයෙන් ද ලැබෙන්නේ මහත් සහායකි. එහි දී බව භෝගවලට ‘හිතකර සත්ව විශේෂ’ අතිශයින් ම වැදගත් ය. බොහොමයක් දෙනා සිතන්නේ පළිබෝධකයන් මර්දනය, තමන් වගාවට යෙදූ පාරම්පරික හෝ රසායනික හෝ විධික‍්‍රමයකින්  පමණක් සිදු වන්නට ඇති බවයි. එහෙත් එය සම්පූර්ණ සත්‍යයක්  නොවේ. උන් මර්දනය සඳහා ගොවි බිම ආශ‍්‍රිත පරිසරයේ සිටින ‘විලෝපික සත්ව ප‍්‍රජාව’ (පළිබෝධක සතුන්ගේ ස්වාභාවික සතුරන්) ද සැලකිය යුතු දායකත්වයක් දරා තිබීම, ඊට හේතුවයි. එය බැලූ බැල්මට ම, පිටතට නො පෙනෙන ක‍්‍රියාවලියකි. කෘති‍්‍රම රසායනික කෘමිනාශක ආදියට ‘ප‍්‍රතිරෝධී’ හෙවත් ඔරොත්තු දෙන ස්වභාවයක් ඇතිකර ගන්නා පළිබෝධකයන් ද විලෝපික සතුන්ට ගොදුරු වන්නෝ ය. මේ දිනවල සේනා දළඹුවා සමග ඔට්ටු වෙමින් හෙම්බත්ව සිටින ගොවි ජනතාව, දැන් අත් විඳින්නේ කලකට ඉහත අපේ කෘෂිකාර්මික පරිසරයේ සිටි ‘ගොවිතැනට හිතකර’ විලෝපික සත්ව ප‍්‍රජාව වඳවී  යාමේ ප‍්‍රති විපාකයයි!

හැඩරුවින් සේනා දළඹුවාට මදක් සමාන පළිබෝධකයෙක් කලින් කලට  අපේ ගොවි බිම්වලින් මතුවනු අසන්නට ලැබේ. උගේ නම ‘ගොඩවෙල්ලා’ ය. පණු විශේෂයක් වන හරිත පැහැයෙන් තිබෙන සෑම දෙයක් ම කා දැමීම, ගොඩවෙල්ලන්ගේ සිරිතයි. එබැවින් ආහාර භෝග වගාවන් සම්බන්ධයෙන්  උන් ඉතාමත් හානිකර ය. අතීත ගොවීහු උන් මර්දනය කිරීම සඳහා අපූරු උපක‍්‍රමයක් භාවිතා කළහ. එය ‘කෙම් ක‍්‍රමයකි’. ඔවුන් මුලින් ම කරන්නේ ගොඩවෙල්ලන් බහුල වගා බිමෙහි කෝටු සහ හිස පැත්ත ඉහළට සිටින සේ පොල්පිති කැබලි සිටුවා ගැනීමයි. ඉන් පසුව හිමිදිරියේ ම කිරිබත් උයා, ගෙන ගොස් කුඹුරට වීසි කරයි. ඒ අතර කෝටුවල රැඳවූ ගොටු කිහිපයක ද කිරිබත් බහා තබයි. මේවා කරන්නේ කතා නො කරමිනි.

දහවල් වන විට කිරිබත් සුවඳ සොයා, ඒ අවට සිටින පක්ෂීහු (කුරුල්ලෝ) කුඹුරට  එති. උන් මුලින් ම කන්නට උත්සාහ කරන්නේ  ගොටුවල තැබූ කිරිබත් ය. එවිට ඒවා ගොට්ටෙන් ගිලිහී බිමට (ලියැද්දට) ඇද වැටේ. පක්ෂීහු ද වැටුණු කිරිබත් ටික කන්නට බිමට බසිති. එවිට, උන්ගේ  ප‍්‍රණීත ආහාරයක් වන ‘ගොඩවෙල්ලන්’ මුණ ගැසේ! ඉන් පසුව ඉතින් පක්ෂීන්ට රජ මගුල් ය. කුඹුරේ සිටවූ කෝටු මත වසන උන්, වරින්වර බිමට බැස ගොඩවෙල්ලන් අහුලති. ඉතින් දවසෙන් දෙකෙන් ගොඩවෙල්ලන්ගේ කෙරුම් අහවර වෙයි. මේ ආකාරයට, පැරණි ගොවීහු සිය ගොවිතැනේ පළිබෝධකයන් පාලනයට විලෝපික සතුන් යොදා ගැනීමට පුරුදුව සිටියහ!

ගොවි බිම්වල සිටින දඹුුවන්, පණුවන්, සලබයන් සහ ගොයම් මැස්සන් ඇතුළු පළිබෝධකයින් ආහාරයට ගන්නා කුරුල්ලන් බොහොමයකි. මයිනා, කහ කුරුල්ලා, කපුටා, කවුඩු විශේෂ, දෙමළිච්චා, හම්බු කුරුල්ලා, බට්ටිච්චා, කොණ්ඩ කුරුල්ලා, ගේ කුරුල්ලා සහ පොල්කිච්චා ආදීහු උන් අතර කැපී පෙනෙති. කොක්කු සහ කොරවක්කන් ද ගොවි බිම්වල ජලචර ස්තරයෙහි හැසිරෙමින් පළිබෝධකයන් දඩයම් කරති. වී කුරුල්ලා සහ වඩු කුරුල්ලා යන පක්ෂීන් මාංශ භක්ෂකයන් නො වෙති. එහෙත් උන් සිය පැටවුන්ට ආහාර පිණිස ගොවි බිම්වල සිටින පළිබෝධක පණුවන් රැගෙන යති. රාත‍්‍රී කාලයට කලඑළි බසින ‘බිම් බස්සන්’ සහ කුඩා වවුල් විශේෂ සලබයන් ආහාරයට ගැනීමෙහි රුසියෝ ය. කුඹුරු ලියැදිවල සිටින කුඩා මත්ස්‍ය විශේෂ ද ජලචර කෘමීන් ආහාරයට ගැනීමට පුරුදුව සිටිති. වි වගාවේ දී හමුවන විලෝපිකයන් වන බත් කූරා, ඉබි කුරුමිණියා, බිම් කුරුමිණියා, මකුළු වර්ග සහ තණකොල පෙත්තන් ආදී සතුන් ද කීඩෑවුන්, පණුවන්, සලබයන් සහ දළඹුවන් ආදී පළිබෝධකයන් මර්දනය කිරීමේ රුසියන් ය.

අද මින් බොහොමයක් විලෝපික සතුන්, ගොවිබිම්වල හෝ ගෙවතු ආශ‍්‍රිත පරිසරයේ පවා දක්නට නැත්තේ ය. ‘දැන් සෙනසුරු අපලෙට කපුටු දානයක් දෙන්නත් කපුටො නෑ’, විලෝපික සතුන් යොදා ගෙන පළිබෝධකයන් මර්දනය ගැන කතාකරන විට එක් ගොවියෙක් පැවසුවේ ය.

‘වර්තමානයේ ගොවිබිම් ආශ‍්‍රිතව පක්ෂීන් හිඟයි. උන්ට ලැගුම් සැපයුණු කුඩා කැලෑ කුට්ටි (ලැහැබ් ආදිය) දැන් දකින්නවත් නෑ. ඉතින් උන්ට  වාසස්ථාන නැතිව ගිහින්. අනෙක, දිගින් දිගම ට කෘෂි රසායන භාවිතාව නිසා ද කෘෂිකාර්මික පරිසරයේ සමතුලිතතාවය බිඳී ගිහින්. සමහර සත්තු වඳවෙලා. උන්ට වාසස්ථාන නෑ. ආහාර නෑ. මේ තත්ත්වය නිසා කෘෂිකාර්මික පරිසරයේ ජෛව විවිධත්වය බිඳ වැටිලා. ඉතින් මේ වාගේ වසංගතයක් ආවාම, ඒක පාලනයකර ගන්න බෑ. මොකද, විලෝපික සතුන් ගෙන් කෙරුණු වැඩ කොටස කෙරෙන්නේ නෑ. දැන් කාටහරි තමන්ගේ වගා බිම්වලට පක්ෂීන් ගෙන්වා ගන්න  ඕනෑ වුණත් ඒක කරගන්න පක්ෂීන් හිඟයි’, සේනා දළඹු වසංගතය පාලනයකර ගන්නට නො හැකිවීම ගැන එසේ කියන්නේ පාරිසරික නීතිඥ ජගත් ගුණවර්ධන මහතා ය.

කෘෂිකර්ම දෙපාර්තමේන්තුවේ නිලධාරීන් පවසා ඇති අන්දමට, සේනා සලබයාට උඩු සුළඟේ ආධාරයෙන් දිනකට කිලෝමීටර් සියයක් පමණ පියාසැරිය හැකි ය. දේශීය බීජ හා කෘෂි සම්පත් සුුරැෙකීමේ ව්‍යාපාරයේ හේමන්ත අබේවර්ධන මහතා කියන්නේ, දැන් කුරුල්ලන් හිඟ නිසා සේනා සලබයන්ට එසේ පියාසැරිය හැකි බවයි. කුරුල්ලන් සිටියා නම් උන්ට එසේ පියාඹා යන්නට නො දෙන බවත්, සලබයන් බඩ ඉරිඟු වගා බිම්වල ව්‍යාප්ත වීම පවා පාලනය වියහැකිව තිබුණු බවත් අබේවර්ධන මහතා සඳහන් කළේ ය.

කොයි හැටි වෙතත් සේනා දළඹු වසංගතය ඔස්සේ එන පණිවිඩය, ලංකාවේ කෘෂිකර්මාන්තය සම්බන්ධයෙන් අතිශයින් ම තීරණාත්මක ය. අප තවදුරටත් නවීන රසායනික ගොවිතැනෙහි එල්ලී සිටිමින් පරිසරයේ ඇති සියල්ල අහිමිකර ගනිමින් ජීවත් වෙනවා ද? නැතිනම්, සියලූ ආහාර භෝග වගාවන් වස විසෙන් තොර දේශීය-පාරම්පරික වගා විධි ක‍්‍රමයකට මුසුකර ගන්නවා ද? යන්න, මෙතැනින් ඔබ්බට නැගෙන ප‍්‍රශ්නයයි!

00000000000000000000000000000000000

මේක ගර්කින්, මෙලන්, බේබිකෝන් 

වවන්න කළ කුමන්ත‍්‍රණයක්

ගාල්ල, හිරිඹුර පදිංචි නිමල් සිල්වා මහතා (බෙදා හදා ගැනිමේ සාමූහිකය)

ගාල්ල, හිරිඹුර පදිංචි නිමල් සිල්වා මහතා (බෙදා හදා ගැනිමේ සාමූහිකය) පාරිසරික ගොවිතැන සම්බන්ධයෙන් බොහෝ අත්දැකීම් ඇති ගොවි ක‍්‍රියාකාරිකයෙකි. ඔහු කියන්නේ, සේනා දළඹු වසංගතය, ලංකාවේ ගොවිබිම්වලට ගර්කින්, මෙලන්, බේබිකෝන් ආදී අපනයනය කළ හැකි අතිරේක භෝග හඳුන්වා දීමේ අරමුණින් හිතාමතා කළ කුමන්ත‍්‍රණයක් බවයි. අතිරේක භෝග වවන්නට අරඅඳින බහුඅජාතික සමාගම් හා කෘෂිකර්ම දෙපාර්තමේන්තුවේ සමහර පිරිස් මේ ක‍්‍රියාවලිය පිටුපස සිටින බව තමන් විශ්වාස කරන බව ද ඔහු සඳහන් කළේ ය. ‘අපනයනය කළ හැකි අතිරේක භෝග වවන්න නම් ගොවි බිම්වලින් බඩ ඉරිඟු     ඉවත් වෙන්න  ඕනෑ. මේ කරන්නේ ඒක තමයි’, නිමල් සිල්වා මහතා කීවේ ය.

ආහාර භෝග වගා කීරීම 

මහා කෘෂි සමාගම් අතට පත් වීමේ අනතුරක්

කවුඩුල්ලේ එම්. කේ. ජයතිස්ස මහතා (පොළොන්නරුවේ ගොවිජන අයිතීන් සුරැකීමේ ව්‍යාපාරය)

‘ලංකාවේ කෘෂිකාර්මික භූමියෙන් දැනට තිබෙන වී ආදී වගාවන් ඉවත්කරලා, අපනයනය කළ හැකි කෘෂි භෝග වැවීමේ සැලසුමක් ඇති බව අපට දැනෙනවා. සේනා දළඹු වසංගතයත් එහි යම් අදියරක් කියලයි අපට සිතෙන්නේ. මේකෙන් වෙන්නේ අපේ ගොවීන් හිඟමනට වැටිලා, භෝග වගාවන් මහා කෘෂි සමාගම් අතටපත් වන්නට අවස්ථාවක් ලැබීමයි. දැන් පොළොවේ සහ අවට පරිසරයේ ස්වාභාවික තත්ත්වයන් නෑ. ඒවා කෘෂි රසායන භාවිතාව ඔස්සේ සෑහෙන්න විනාශ වෙලා. ඉතින් මේ වගේ වංසංගත පැතිරිම වැඩියි. ඒවා පලනයකර ගන්න අමාරුයි’